Oranje snavels, gele snavels De zwanen van Grachtzwanen Roger Raveel was schilder maar bouwde vanaf de jaren zestig
vaak werken uit in de ruimte. Een deel van zijn oeuvre bestaat daarom uit
objecten. Raveel maakte in
1971 voor een triënnale in Brugge vier levensgrote platte houten
knobbelzwanen en liet ze dobberen in de wateren van het stadje. De
uitgespaarde en zwart omrande vierkanten in de lijven gaven verrassende
doorkijkjes. Het werk was bedoeld als een aanklacht tegen de vervuiling die
echte zwanen het leven onmogelijk maakte. Maar dat bleek een verklaring die
er pas in tweede instantie aan gegeven werd. De kunstenaar gaf toe dat in
eerste instantie de zwanen voor hem puur een poëtisch element waren. Politici
verweten Raveel echter Brugge in een kwaad daglicht te stellen en lieten de
vogels verwijderen. Maar het had effect gehad: de vervuiling werd aangepakt.
Raveels zwanen te Brugge (Foto:
NN Internet), 1996 Vijfentwing jaar
later, in 1996, liet Raveel opnieuw vier zwanen te water in Brugge. Dit keer ter
gelegenheid van een tentoonstelling aldaar. De zwanen waren replica’s van het
vorige werk. “Als een zwaan sterft moet hij vervangen worden,” verklaarde de
kunstenaar. Sinds 2008 zijn de zwanen neergestreken in het Grand Canal bij
museum Belvédère in Heereveen,
opnieuw ter gelegenheid van een expositie, maar hun verblijf is (behalve bij
vorst) permanent. Snavels Een knobbelzwaan heeft een oranje snavel en Raveel gaf zijn vogels een natuurgetrouwe kleur mee gezien de foto’s van de zwanen uit 1996 die in 2015 in het Vlaamse Blankenberge tentoongesteld werden (hoewel er ook een veilingfoto van een Raveelse zwaan met gele snavel op internet te vinden is). Ook bij Belvédère hadden de zwanen in 2015 een oranje snavel, maar twee jaar later zijn ze van kleur verschoten: oranje is veranderd in, of vervangen door, geel.
Foto: januari 2015. De
vogels lagen in 2015 ook dieper in het water
Foto: augustus 2017 Roger Raveel (1921-2013) Museum Belvédère, Heerenveen Foto’s: augustus 2017 Startpagina Buitenbeeldinbeeld |