Verzet in Chili

Muurschildering: “Verzet in Chili” door de Brigade Ramona Parra, 1979

Opdrachtgever: Chili Comité Purmerend (foto boven: 2006)

Politiek muralisme

Brigada Ramona Parra (BRP.) is een Chileens kunstenaars-collectief dat haar ideologie tot uiting brengt aan de hand van muurschilderingen.

De geschiedenis van het collectief begint in 1940 als tijdens een demonstratie in Santiago de jonge betoogster Ramona Parra wordt doodgeschoten. Zij wordt daarmee martelaar, het symbool van onderdrukking in Chili. Haar naam wordt trots gedragen door een artistieke beweging en deze ‘brigade’ schilderde Santiago vol met protestkunst, pleitend voor de verwezelijking van de mensenrechten.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw verspreidde dit politiek muralisme zich over heel Chili en ook daar buiten. Aanleiding was de militaire staatsgreep van Pinochet in 1973.

Over de beginperiode in Nederland:

Kata Nuñez kwam in 1977 naar Rotterdam. De activist was gevlucht voor Pinochet en hij ging ervan uit dat hij nooit meer zou schilderen. "Ik had in Chili geschilderd in de Brigada Murales Ramona Parra. Ik droomde tijdens mijn vlucht van een fabrieksbaantje in Nederland, wat geld in mijn broekzak en een leven zonder repressie en zonder Pinochet. Maar het verliep heel anders. Het Chili Comité in Amsterdam vroeg me een brigade op te richten. Dat werd Luis Corvalan. We hadden veel werk. In bijna alle Nederlandse steden schilderden we decors voor Chili-manifestaties en hier en daar maakten we ook muurschilderingen. Er is bijna niets van ons werk overgebleven.”

Een muurschildering in Tilburg is in 2007 verwijderd, het op hardboard geschilderde tafereel verkeerde in erbarmelijke staat.

Nu, begin 21e eeuw, reizen de kunstenaars van de brigade de wereld over. De huidige schilderingen staan in het kader van de groeiende globalisering en zijn een protest tegen de overheersing van het kapitalisme. Op de kunstmanifestatie Beaufort03, kunst langs de Belgische kust, beschilderde de groep in 2009 een tunnelwand.

anno 2006 is de muurschildering aan restauratie toe

De onderdrukking van het Chileense volk

Met deze muurschildering brengt de BRP het lijden van de Chilenen na de staatsgreep in 1973 tot uitdrukking. De socialistische president Allende werd dat jaar ten val bracht en er volgde een militaire dictatuur onder leiding van Pinochet. De Hollandse elementen als de molens en de driekleur symboliseren de relatie tussen het Chileense en het Nederlandse volk.

De muurschildering werd aan de burgemeester van Purmerend overgedragen door de overhandiging van een afbeelding van de schildering op het bordes van de Koepelkerk op de Kaasmarkt. Daarbij werd ook een toelichting gegeven. De Chileense schilders hebben geprobeerd weer te geven wat hen beroert. In de eigen nationale kleuren blauw, wit en rood is eerst het in vrijheid levende en zich van eigenwaarde bewuste volk uitgebeeld. Vervolgens in fascistisch donker, de staatsgreep, de onderdrukking, de martelingen en de verdwijning van mensen. Daarnaast is het Chileense verzet uitgebeeld. Daaraan zijn toegevoegd de Nederlandse driekleur en een drietal weerhaken, die het wapen van Purmerend symboliseren en de relatie van het Chileense volk met de Purmerendse bevolking.

1979