Dorst

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Drinkebroeders door Jan Pieter van Baurscheit de Oude, ca 1706

 

 

 

              

 

                                 drinkebroer met mopsneus

                                      

 

Genrestukken

 

In de Gouden Eeuw waren schilderijen in te delen in vijf groepen: de stillevens, de landschappen, de portretten, de historiestukken en de genrestukken. De laatsten waren afbeeldingen uit het dagelijkse leven. Rustige taferelen als brieflezende of musicerende vrouwen horen tot de genrestukken, maar ook chaotische huishoudens, herbergscènes en boerenbruiloften. Afbeeldingen van het primitieve landleven en van boertige lol waren geliefd bij de gegoede burgerij, vermoedelijk vanwege het contrast met de eigen levensstijl. Het beeld van de twee drinkebroers kan naar analogie met de schilderkunst, genrebeeldhouwkunst genoemd worden.

 

 

 

 

                                                                     drinkebroer met grote gok

 

- Onmatigheid

 

In de schilderijen van de genrekunst zat soms ook een boodschap. Lichtzinnigheid, dronkenschap, pronkzucht en dergelijke konden vermakelijk zijn, maar de afbeeldingen hielden tevens een waarschuwing in, een vermaning niet in deze ondeugden te vervallen. De twee drinkebroers beelden mogelijk een van de zeven hoofdzonden uit: onmatigheid, gulzigheid. Hun bierkan en –kruik zijn groot en er staan geen kroezen waaruit gedronken wordt, de kan en kruik worden direct aan de mond gezet

 

 

 

                            

 

 

            

 

Details van werk van resp. Adriaen van Ostade, 1673 en Willem Basse, ca 1650

                         

 

 

 

- Rustmoment

 

Maar aan de andere kant was dat laatste niet ongebruikelijk, Bruegel de Oude liet dat ruim een eeuw eerder al zien in zijn schilderijen en ook in de Gouden Eeuw dronk men vaak uit enorme kannen, het bier was licht en het werd - letterlijk -  als water gedronken. Bij beide mannen is het lid op de kan, ze drinken nu niet. Ook hebben ze geen bierbuik ontwikkeld, het zijn geen grote innemers. Misschien is het gewoon een gezellig tafereel, een pauze tijdens of na het werk. Voor de ene man ligt een hakmes op de grond, de andere heeft zijn sikkel op tafel gelegd. Een snack ligt tussen hen in. Na gedane arbeid is het goed rusten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rechts: Eet- en drinkpauze tijdens de oogst. Een van de arbeiders zet een enorme kruik aan de mond. Een detail van een schilderij van Pieter Bruegel de Oude, 1565.

 

 

- Klucht

 

In de Gouden Eeuw waren toneelopvoeringen een geliefde vorm van vermaak. In de schouwburg, op kermissen en aan hoven traden de acteurs op. De klucht nam een hoge vlucht. Het komisch toneelstuk bracht ontspanning en hield mensen een spiegel voor. Het thema was vaak huwelijksbedrog, donkenschap en goedgelovigheid verpakt in kolderieke situaties. Het beeld kan ook ontleend zijn aan een klucht en een sleutelmoment weergeven: de scène waarin het sluwe personage de goedgelovige ander iets op de mouw weet te spelden waarna de gebeurtenissen uit de hand lopen.

 

 

 

 

 

 

 


 

Jan Pieter van Baurscheit de Oude (1669-­1728)

 

Wikipedia

 

 

 

 

 

 


 

Rijksmuseum, Amsterdam

 

Foto’s: oktober 2013

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

 

Startpagina Beelden in het Rijksmuseum