|
Borstbeelden
Buste van Jacob van
Reygersbergh door Rombout Verhulst, 1671 Portretten Rombout Verhulst
deed een belangrijk deel van zijn werkervaring op in het atelier van Artus
Quellinus in de jaren dat deze beeldhouwer midden 17e eeuw het nieuwe
stadhuis in Amsterdam van decoratie voorzag. Nadien is Verhulst vooral bekend
gebleven door zijn graftombes, portretten en tuinbeelden. Zijn borstbeelden
zijn vaak voorstudies voor grafportretten, daarbuiten zijn niet veel andere
portretten van zijn hand bekend. De markt voor portretten was in de tweede
helft van de 17e eeuw vermoedelijk niet groot.
Buste van Maria van Reygersberg. echtgenote van Willem, Baron van
Liere (de Lyere), 1662 Heer en
vrouwe van beijde Katwijken Baron Willem van
Liere of Willem van Lyere (1620-1654) was nog geen jaar in het bezit van de
heerlijkheid Katwijk toen hij in 1654 op 34-jarige leeftijd overleed. Zijn vrouw
Maria van Reygersberg (1632-1673) die hij vijf jaar eerder huwde, bleef op
22-jarige leeftijd achter met twee jonge kinderen. Acht jaar na zijn dood gaf
de weduwe aan Rombout Verhulst de opdracht een grafmonument voor haar man te
maken en het was haar wens ook op het marmeren praalgraf uitgebeeld te
worden. Verhulst maakte portretbustes in terracotta van beide echtelieden als
voorstudies, van Willem waarschijnlijk naar een schilderij, van Maria naar
levend model. Buste van baron Willem van
Liere, echtgenoot van Maria van Reygersberg, 1662 Ik, de
weduwe Het graf kwam in
1663 gereed. Willem ligt in harnas op zijn doodsbed, naast hem ligt zijn
vrouw half opgericht naar hem te kijken. Ze draagt een rouwsluier en
ondersteunt het hoofd met een hand. Haar duidelijke aanwezigheid en rol is
een nieuw element voor de Republiek in die tijd. Maria van Reygersberg wilde
met dit monument vermoedelijk een boodschap overbrengen. De aristocratische
weduwe benadrukte zo het belang van haar positie aan de zijde van haar man.
Het diende als publiek signaal dat ze de rechten, plichten en autoriteit van
haar echtgenoot had overgenomen. Rond 1650 begon de invloed van de oude adel
te tanen en Maria wilde misschien daarom haar positie als plaatsvervanger van
haar man benadrukken. Het praalgraf was
een van de vroegste van deze omvang en grandeur die gemaakt werd in
particuliere opdracht. Eerdere praalgraven waren gemaakt in opdracht van
staatswege. Het moet voor ophef gezorgd hebben en het werd prompt nagevolgd. Detail van de graftombe in
de protestantse kerk in Katwijk Binnen (tijdschriftfoto uit 1925)
Buste van Jacob van Reygersbergh, 1671 Ik ben tevreden met mijn lot Tevreden
man Jacob van
Reygersbergh (1625-1675) was de broer van Maria van Reygersbergh. Hij was
Zeeuws afgevaardigde bij de Staten-Generaal en verbleef daarom vaak in Den
Haag. Het Rijksmuseum bezit de terracotta-versie van zijn portret. Het werd
in 1896 gekocht voor 190 gulden. In 1883 was al gemeld dat in Brugge bij een
antiquair de marmeren buste te koop stond, maar er was geen belangstelling.
Het marmeren exemplaar staat nu in het Getty Museum in Los Angeles. Op dat
voetstuk staat het motto van Jacob van Reygersbergh: “Mea sorte contentus”,
Ik ben tevreden met mijn lot. Rombout Verhulst (1624-1698) Rijksmuseum Amsterdam Foto’s: oktober 2013
Startpagina Buitenbeeldinbeeld Startpagina Beelden in het
Rijksmuseum |
