Metselaarsgilde

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Metselaarsgilde door Hendrick de Keyser, ca 1618

Embleem in de Waag op de Nieuwmarkt

 

Afgebeeld is Cornelis Danckertsz de Ry (1561-1634), stadsmetselaar en collega van Hendrick de Keyser. Een bepaling in het contract van Danckerts gaf aan dat hij indien nodig met de troffel moest meewerken.

 

 

 

 

                                                                                                                                      M CCCC LXXXVIII

                                                                                                                                      de XXVII dach

                                                                                                                                      i april wart de

                                                                                                                                      eerste steen vă

                                                                                                                                      dese poert gheleit

 

Sint Antoniespoort

 

De Sint Antoniespoort werd gebouwd in 1488 en staat midden op het traject Zeedijk- Sint Antoniesbreestraat. De Zeedijk lag in die tijd in de ommuurde stad, de Sint Antoniesbreestraat lag daarbuiten. Op de foto is boven de oudste gevelsteen van Amsterdam zichtbaar: 1488 de 27e dag in april werd de eerste steen van deze poort gelegd.

 

De stadspoort bestond oorspronkelijk uit een poortgebouw met twee torens aan de stadszijde en een voorpoort met eveneens twee torens aan de grachtzijde. Toen de stad aan het eind van de zestiende eeuw werd uitgebreid verloor het gebouw zijn betekenis als stadspoort.

 

Waag

 

De Sint Antoniespoort werd in 1617-18 tot Waag verbouwd door het binnenplein, de ruimte tussen de voor- en hoofdpoort, te overdekken. In de bovenverdiepingen werden de gilden van de smeden, schilders, metselaars en chirurgijns gehuisvest. Iedere gilde had zijn eigen ingang: in de torens rondom het gebouw. Boven de poortjes zijn de emblemen nog zichtbaar. Boven het poortje van de metselaars is beeldhouwwerk van Hendrick de Keyser aangebracht.

 

 

 

                   

 

 

 


 

Hendrick de Keyser (1565-1621)

 

In 1595 werd Hendrick de Keyser stadssteenhouwer en -beeldhouwer, in feite stadsarchitect. Zijn belangrijkste werken zijn de Beurs (1608-13, gesloopt in 1829), de Zuiderkerk (1603-11, in 1614 de Zuidertoren), het Stadhuis van Delft (1618-20) en de Westerkerk (1620-31, toren uit 1638 volgens afwijkend ontwerp).

 

Hendrick de Keyser was behalve architect ook beeldhouwer. Zijn bekendste werk is het door zijn zoon Pieter voltooide grafmonument van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk van Delft (1614-23). Ook maakte hij het oudst bekende standbeeld in Nederland: Erasmus te Rotterdam (1622).

 

 

Bij zijn dood dichtte Salomon de Bray:

 

Op mijn Musa, hier is stof

Om der Konstenaren lof

Met een lieffelick gedicht

Eens te brengen in het licht.

 

D’architect is overleden,

Die sooveel van Neerlandts steden

Tot Bouw-meester heeft verstreckt

Tot hem zelfd de Aerde deckt.

 

Doch soo langh d’Amstel-daken

In het Ye schitt’rend blaken

En de Westerkerck van verr’

Op gaet als een morgen-sterr’:

 

Sal men noch van Keyser roemen

En de naem van Danckertsz noemen,

Die hetgeen dat Hendick schetst

Konstig met zijn hant op-metst.

 

 

 

 

Links: het poortje van het St. Lucas-gilde, het gilde van de schilders. Rembrandt trad toe in 1634. Afgebeeld is de evangelist Lucas, herkenbaar aan de os.

 

 

         Wikipedia

 

 

 


 

Ansichtkaarten

 

 

                           

 

                               de Waag, ca 1935, rechtsachter de vishal gebouwd in 1862, afgebroken in 1938

 

 

 

 

                         20er jaren

 

 

 


 

Nieuwmarkt

 

Foto’s: juli 2006 en april 2010

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

Buitenbeelden in Amsterdam Centrum