Europeanen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Europeanen door Carel Kneulman, 1949 / 1967

 

 

 

Geschiedenis

 

Kneulman maakte het beeld Europeanen in 1949 als protest tegen 'de rotzooi van de oorlog' en exposeerde het op Sonsbeek 1952.

 

Drie jaar later kreeg het met vasaline ingesmeerde gipsbeeld in het Leidse bosje een plek. Een vaste standplaats kreeg het in 1967 op het Museumplein, het werd voor die gelegenheid in brons gegoten.

 

Maar bij de herinrichting van het plein in 1996 moesten alle kunstwerken wijken en stond het beeld in opslag. Pas in 2013 kreeg het een plek in het Emmaparkje op het Emmaplein.

 

Verlies

 

Het beeld toont twee uitgemergelde mensen. In de ene figuur wordt het fysieke verlies uitgedrukt door het verdwenen vlees van de botten en de gaten in de handen; in de andere figuur wordt het geestelijk verlies gesymboliseerd door het hoofd dat de man in zijn handen houdt.

      

 

 

 

 

 

 

 

Zo leeg mogelijk

 

uit het Parool, 1 juni 1996

 

AMSTERDAM - De machtige arm van Sven-Ingvar Andersson reikt ver, heel ver. De landschapsarchitect uit Denemarken is niet alleen verantwoordelijk voor de herinrichting van het Museumplein, hij bepaalt ook tot in detail welke kunstwerken straks op de groene vlakte mogen komen.

 

Stadsdeel Zuid heeft Andersson inmiddels gevraagd richtlijnen op te stellen. Als het aan het stadsdeel ligt, blijft het Museumplein in elk geval zo leeg mogelijk. 'Uitgangspunt is dat zo weinig mogelijk permanente kunst op het plein wordt geplaatst,' luidt de aanbeveling in een ambtelijke notitie. Andersson moet maar aangeven waar in zijn ogen een uitzondering kan worden gemaakt.

 

Tot voor kort stonden dertien beelden en monumenten op het plein. Daaronder twee illegale beelden - de kruisraket van Miletic en de gebalde vuisten oftewel Your life is calling van Benno Rewinkel en Paul van Pieck tot Beest - die beide zijn inmiddels verwijderd.

 

Wat het stadsdeel betreft verdwijnen ook drie andere kunstwerken in het depot: Vincent van Gogh van André Schaller, Verschijning van Pearl Perlmuter en Europeanen van Carel Kneulman. Alleen als Andersson deze beelden voor het plein wil behouden, mogen ze blijven staan.

 

 

 

 

 

 

Europeanen weer in beeld

 

Uit de Echo, 18 februari 2009

 

Het bronzen beeldhouwwerk 'De Europeanen' van Carel Kneulman (1915-2008) stond ruim dertig jaar op het Museumplein. Bij de herinrichting van het plein in 2001 werd het weggehaald en nooit meer teruggeplaatst. Geert Lebbing spoorde het kunstwerk op en hoopt dat het nu een nieuwe bestemming krijgt.

 

Lebbing is van oorsprong beeldhouwer en heeft zich gespecialiseerd in de inventarisatie van kunstwerken in de openbare ruimte. 'Dat doe ik in opdracht van verschillende stadsdelen', aldus Lebbing. 'Ik traceer daarbij ook de makers om belangrijke informatie te verzamelen. Toen ik in gesprek was met beeldhouwster Nel van Lith vroeg zij mij of ik wist wat er met De Europeanen is gebeurd.'

 

Lebbing moest haar het antwoord schuldig blijven, maar is wel een speurtocht naar het verdwenen kunstwerk gestart”: In het boek 'Tijd van Oogsten' (2006) van Paul van Vliet staat het werk ook als vermist opgegeven. Ik ben hier en daar gaan informeren en heb met weduwe Kneulman gesproken. Uiteindelijk heb ik het via behulpzame mensen relatief snel teruggevonden op een opslagterrein in de buurt van Amsterdam.'”

 

De gemeente Amsterdam is eigenaar van het beeld en het stadsdeel Oud-Zuid is verantwoordelijk voor het beheer. Lebbing hoopt daarom dat deze gezamenlijk tot een nieuwe plek voor het beeld zullen komen. “Helaas gaat het vaak zo dat beelden opgeslagen worden en daarna worden vergeten. Het lijkt mij mooi als het beeld weer in de openbare ruimte komt te staan. Het Vondelpark is daarvoor bijvoorbeeld een prachtige locatie.”

 

 

 

 

Sinds 2013 staat het beeld in het Emmapark op het Emmaplein.

 

 

 


 

Carel Kneulman (1915-2008)

 

De beeldhouwers Piet Esser, Cor Hund en Carel Kneulman behoren tot de generatie van 1915 en komen voort uit de School van Bronner. Prof. Jan Bronner doceerde van 1914 tot 1947 aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.

 

Geïnspireerd door de naoorlogse beeldhouwtentoonstellingen in onder andere Sonsbeek, zocht Kneulman naar nieuwe vormen. Anders dan veel van zijn tijdgenoten wilde Kneulman nooit kiezen voor figuratie of abstractie, het voornaamste strijdpunt in die tijd.

 

Kneulman was jarenlang docent aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en schreef daarnaast gedichten. Hij was erg betrokken bij de sociale belangen van kunstenaars en zette zich daar actief voor in.

 

Wikipedia

 

   

 

 

 

 


 

Emmaplein, Amsterdam Zuid

 

Foto’s: juni 2013

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

Buitenbeelden in Amsterdam Zuid