Hel en vuur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hel en vuur door Heleen Levano, 1978

 

 

 

 

 

 

Het Zigeunermonument

 

Het beeld is een monument ter nagedachtenis aan de omgekomen zigeuners in de Tweede Wereldoorlog. Het laat een man, een vrouw en een kind zien die vluchten voor het vuur dat achter hen hoog oplaait. Vuur is voor zigeuners het symbool van gevaar.

Het beeld is een verbeelding van de hel waar de miljoenen zigeuners zigeuners tijdens de Tweede Wereldoorlog doorheen gingen. Ook is het gedenkteken een waarschuwing voor het heden en de toekomst.

 

Van WikiQuote:

 

"Heleen Levano, beeldhouwster, had door persoonlijk contact belangstelling gekregen voor de zigeuners en hun tragisch ot tijdens de oorlog. In een televisieprogramma waarin Koko Petalo optrad, hoorde zij WL Brugsma naar aanleiding van de massamoord in de oorlog zeggen: 'En ze hebben er zelfs nog geen monument aan over gehouden.' Heleen Levano en haar man Eric Claus besloten dit monument te maken. Het zou via de stichting Rom aan de gemeente Amsterdam worden aangeboden. Eric Claus en Heleen Levano financierden alles zelf. In samenspraak met Paul van Eeuwijk en Koko Petalo ontwierp Levano een beeldengroep, voorstellend een trekkend zigeunergezin dat is ontkomen aan de laaiende vlammen van het vuur. De gemeente stelde een plaats beschikbaar op het Museumplein bij de Gabriel Metsustraat..."

 

 

 

                          Op de sokkel staat de tekst:

 

                          Putrav lesko drom angle leste te na inkrav lemai but palpale mura brigasa. (Romano)

                          Stel hun weg in het nieuwe leven voor hen open en verlos hen van de banden van het verdriet.

 

 

                         

 

 

 

Het monument is onthuld op 25 november 1978 door zigeunerkoning Koka Petalo en is het eerste monument ter wereld voor zigeuners. Het beeld is een geschenk van kunstenares Heleen Levano aan de ROM (de belangenvereniging voor zigeuners, opgericht in 1977 met als motor de Amsterdamse advocate Mr. Lau Mazirel.), die het op haar beurt aan de gemeente Amsterdam heeft aangeboden.

 

 

 

 

Gevaar

 

Over het ontwerp heeft beeldhouwster Heleen Levano het volgende gezegd: 'Aan Koka Patalo heb ik gevraagd wat voor zigeuners het symbool voor gevaar is. "Vuur," zei hij. Dus heb ik in het monument het vuur uitgebeeld waar ze doorheen zijn gegaan. Ik heb het gemaakt omdat het het enige antwoord is dat je kunt geven. Ik vind het iets verschrikkelijks, hoe een groep mensen heen en weer wordt gestuurd. Een heleboel mensen schijnen niet te weten of te willen weten dat er zoveel zigeuners zijn vermoord. Het is de manier om de aandacht te vestigen op een vergeten groep.'

 

Bij het monument wordt jaarlijks door zigeuners (Sinti en Roma) een herdenkingsbijeenkomst gehouden op 1 augustus. In 1944 zijn in de nacht van 31 juli op 1 augustus 5.000 zigeuners (mannen, vrouwen en kinderen) tegelijkertijd in Auschwitz-Birkenau vergast.

 

 

 


 

Heleen Levano (1941)

 

Wikipedia          heleenlevano.nl

 

 

 

 

 

 

 


 

Museumplein, Amsterdam

 

Foto’s: juli 2006 en september 2012

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

Buitenbeelden in Amsterdam Zuid

 

Monumenten in Amsterdam: WOII