Karakters uit de Camera obscura Buikje door Jan Bronner, 1948, geplaatst in 1989 Camera Obscura Nicolaas Beets schreef in 1839 onder het pseudoniem Hildebrand
het boek de Camera Obscura. In het
boek wordt de burgerlijkheid op de
hak genomen, het werd een van de meest gelezen negentiende-eeuwse boeken.
Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Beets werd in 1914 een
wedstrijd uitgeschreven voor een Hildebrand-monument en Jan Bronner won met
een ontwerp van een acht-kantige fontein. Op iedere hoek was een beeld
gedacht van een figuur uit het boek: Buikje, Teun de Jager, Keesje het Diakenhuismannetje, de
lieftallige Suzette Noiret, Pieter Stastok sr, grootmoeder Kegge, de dandy Van der Hoogen en
Robertus Nurks. Op enige
afstand stond het beeld van Hildebrand. Suzette Noiret door Jan Bronner, 1948, geplaatst in 1989 Het monument zou in Haarlem geplaatst worden, de geboorteplaats van Beets. Het maken van de beeldengroep en het realiseren van de plaatsing namen bijna vijftig jaar in beslag. Bronner bleef werken aan de beelden, ze werden gaandeweg gestileerder. In 1948 waren ze klaar en werden getoond op een expositie in het Stedelijk Museum van Amsterdam. Maar vanwege het moeizaam bijeenbrengen van gelden om het te plaatsen, duurde het nog tot 1962 voordat het monument onthuld kon worden. Kalksteen, brons De beelden zijn uitgehakt in Frans Euville –kalksteen. De steensoort bleek niet goed bestand tegen weer en wind en ook vandalen beproefden de beelden. Na herhaaldelijke zware beschadiging zijn ze in 1983 vervangen door hardstenen kopieën. De originele beelden zijn in 1990 na restauratie herplaatst in Heino in de beeldentuin van museum ’t Nijenhuis. Van de gipsen voorontwerpen zijn bronzen afgietsels gemaakt die op diverse plekken geplaatst zijn. Vier jaar voor de onthulling van het monument kocht de gemeente Amsterdam een afgietsel van Teun de Jager en plaatste het in het Vondelpark. In het stadspark in Eindhoven staan Buikje, Suzette Noiret en Keesje, in Overvecht Zuid in Utrecht glorieert grootmoeder Kegge. In het Siegerpark in Amsterdam staat een tweede Keesje, het diakenhuismannetje. Een derde Keesje is in het bezit van Museum Beelden aan Zee, er bestaan vier afgietsels.
Keesje, het diakenhuismannetje door Jan Bronner, 1948, geplaatst in 1989 Bronsdiefstal Keesje is in 2010 gestolen en nooit meer achterhaald. Uit het Eindhovens Dagblad van 18 januari 2011: EINDHOVEN - Keesje het Diakenhuismannetje, Suzette Noiret en Buikje zijn weer te bewonderen in het Stadswandelpark. De gemeente herplaatste de bronzen beelden van Jan Bronner dinsdag. Na acht maanden afwezigheid zijn de drie bronzen beelden van Jan Bronner teruggeplaatst in het Stadswandelpark. Dieven haalden Keesje het Diakenhuismannetje vorig jaar van zijn sokkel. Het beeld is nooit teruggevonden. In mei haalde de gemeente de andere twee beelden van de groep uit het park; Suzette Noiret en Buikje, uit voorzorg tegen diefstal of vernieling. Dezelfde versie van Keesje, maar dan in steen, stond nog in Haarlem. Daar heeft Binder Art Services een mal van kunnen maken. Zo kon het beeld opnieuw in brons worden gegoten. Het Haarlemse bedrijf is door de gemeente Eindhoven ingeschakeld om de beelden te repareren en terug te plaatsen. De kunstwerken zijn voorzien van een chip of extra versteviging, maar hoe precies, mag niet bekend worden. Suzette Noiret Jan Bronner (1881-1972) Professor Jan
Bronner was van 1914 tot 1947 leermeester van ruim 140 Nederlandse
beeldhouwers als hoogleraar aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Hij
was de grondlegger van ‘De Groep’: Groep van de figuratieve abstractie. Hij vond een
'zinvol' beeld belangrijker dan een mooi beeld. Onder 'zinvol' verstond hij
beeldhouwwerk dat in de architectuur is opgenomen: 'muurvast &
gebeiteld'. Voor Bonner was beeldhouwkunst architectuur en architectuur
beeldhouwkunst. Zijn motto en levensvisie: “Beeldhouwen is een vorm van
leven”. Door zijn
perfectionisme heeft Bronner een klein oeuvre nagelaten.
Ansichtkaart: het Hilderbrand-monument in Haarlem De beelden elders in Nederland Keesje, in het Siegerpark, Amsterdam
Teun de Jager in het Vondelpark, Amsterdam Stadswandelpark, Eindhoven Foto’s Wandelpark: april 2006 Buitenbeelden
in Stadswandelpark Eindhoven |