|
Apen
Groep van vijf apen door Joseph Mendes da Costa, 1889
Zittende aap in doek gehuld, ca 1900-1910; naar het uiterlijk lijkt het om een chimpansee of bonobo te gaan
Twee slapende apen, 1908; vermoedelijk doodshoofdaapjes Artis Mendes da Costa trok in de jaren 1900-1910 veelvuldig naar de Amsterdamse dierentuin Artis waar hij studies maakte van de dieren die hij uitwerkte in beeldjes. Vooral de aap was een geliefd thema. Omdat hij beschouwd werd als “de meest bekwame kunstenaar in het zorgvuldig en mooi weergeven van vormen en figuren van mensen en dieren” ontving Mendes in 1914 ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de ‘Groningsche Hoogeschool’ een eredoctoraat in de plant- en dierkunde. De architect Berlage werd bij die gelegenheid doctor in de Nederlandse letterkunde. Groningen De zoon van de Groningse hoogleraar botanie Moll, de Haagse gemeentearchivaris W.Moll schreef dat H.P. Bremmer in Groningen aan het begin van de twintigste eeuw de grondslag legde voor menig Groningse kunstverzameling: “Mijn ouders hadden een grote belangstelling voor beeldende kunst en langzamerhand bouwden zij met meer fijn gevoel dan ruime middelen een kunstverzameling van enige betekenis op. Daarvoor was toen nog niet zoveel geld nodig. Mijn vader kocht b.v. voor ƒ 75,- een zeer fraaie tekening van Van Gogh, [..] Ook waren er verscheidene beeldjes van Mendes da Costa in grès-ceramique, o.a. het zieke aapje, die voor ƒ 30,- per stuk werden aangekocht. In 1914, bij het driehonderdjarig bestaan der universiteit, werd Mendes da Costa eredoctor. Mijn vader was zijn promotor; hij logeerde bij die gelegenheid bij mijn ouders, aan wie hij toen een derde beeldje, een meisjesfiguur aanbood.”
Zittende baviaan, ca 1900; er is een exemplaar bekend uit 1911
De zieke aap, 1899
Bosduivel (Ateles paniscus), 1910 (brons); een zwarte slingeraap uit Zuid-Amerika Mendes: “… dit aapje is een zwart boschduiveltje, de Latijnse naam weet ik niet, ’t is een soort slingeraap. merkwaardig zijn de duimloze handen [dit heeft Mendes verkeerd gezien], aan die handen slingert hij als aan een paar haken, het actietje is: als hij ineengedoken gaat slapen en men hem even verstoort, dan licht hij even zijn kop op en maakt een spijtig geluidje.” Joseph Mendes da Costa (1863-1939) Joseph Mendes da Costa werd vooral bekend door het vervaardigen van beelden en ornamenten voor gebouwen. Hij was van 1886 tot 1887 lid van de kunstenaarsgroep "Labor et Ars", die later de representanten zouden worden van de Nederlandse variant van de Art Nouveau. Hij is de wegbereider geweest voor de 20e-eeuwse kunst in Nederland, doordat hij als eerste beeldhouwer een monumentale, symbolistische stijl van strakke lijnen en heldere vlakken ontwikkelde.
Coupe gedragen door bavianen, 1899 asbak met aap, ca 1900 Tentoonstelling Labor et Ars, met werk van Joseph Mendes da Costa en Joost van den Toorn Museum Beelden aan Zee, voorjaar 2015 Foto’s: maart en april 2015
Startpagina Buitenbeeldinbeeld Startpagina Joseph Mendes da Costa
& Joost van den Toorn |
