Monument Christiaan de Wet

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Monument Christiaan de Wet door Joseph Mendes da Costa, 1915-1921

 

 

 

       

 

 

Het maandschrift Elsevier publiceerde in 1922 rechtsbovenstaande plaat: Modellen voor het monument C. de Wet, uitgevoerd in hardsteen en een afbeelding van een aardenwerken masker. Dat jaar werd het monument onthuld.

 

 

             

 

details van het monument anno 2016 (zie Monument Generaal de Wet)

 

 

                         

 

 

Studies

 

Kunstmecenas Hélène Kröller-Müller gaf Mendes da Costa in 1915 opdracht een monument te maken voor de Zuid-Afrikaanse generaal Christiaan de Wet. Mendes werkte er jaren aan, het monument werd geplaatst in 1921, het staat op de Veluwe. Rondom het monument kijken zestien gewapende boeren strijdvaardig naar de omgeving. De aardewerken maskers zijn studies voor of afgeleiden van deze koppen.

 

Twee van de strijders zijn te herkennen als de presidenten Paul Krüger (Transvaal) en Marthinus Steyn (Oranje Vrijstaat), voor de andere koppen poseerden onder meer bevriende kunstenaars. Bovendien is het gezicht van de beeldhouwer terug te vinden. Het is vermoedelijk de man met pruilmond die (Amsterdamse gein) beschouwd kan worden als tegenhanger van zijn breedlachende zelfportret.

 

 

 

                        

 

                                                                                       twee maskers als de toneelmaskers huilend en lachend: tragedie en komedie

                                                                                                                                                        

 

 

 

              

 

                Inzet rechts: opdrachtgeefster Helene Kröller-Müller in 1911.

 

 

                        Zachte gave, en gespannen verbeten gezichten

 

                    

 

                         Algemeen Handelsblad, 5 januari 1934, over een expositie in het Stedelijk Museum Amsterdam

 

 

Het zachte gave gezicht heeft een feminiene uitstraling, het zou het portret van opdrachtgeefster Kröller-Müller kunnen zijn. Het toegevoegde minieme baardje in de vorm van een vlek suggereert (alle andere baarden zijn in relief) dat een als jongeling verklede vrouw in de rij van strijders opgenomen is.

:

 

           

 

              Masker van president Paul Krüger

              (uit het tijdschrift Wendingen, 1923)

  

 

         ansichtkaart van het monument

 

 

 

Beeldwerk grootendeels in geboetseerden toestand

 

Nederland was gemobiliseerd in de Eerste Wereldoorlog en dat bracht schaartste. Er werden rantsoeneringen ingevoerd, en steenkool werd tot een bepaalde hoeveelheid tegen verlaagde prijzen beschikbaar gesteld. Op enig moment werd Mendes het onderwerp van achterklap, dat hij in de Gooi- en Eemlander probeerde te ontkrachten:

 

 

      

 

 

Mendes had kennelijk veel boetseerwerk in die tijd, een periode waarin hij onder meer aan

het monument voor Christiaan de Wet werkte.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Joseph Mendes da Costa (1863-1939)

 

Wikipedia      

 

Joseph Mendes da Costa werd vooral bekend door het vervaardigen van beelden en ornamenten voor gebouwen. Hij was van 1886 tot 1887 lid van de kunstenaarsgroep "Labor et Ars", die later de representanten zouden worden van de Nederlandse variant van de Art Nouveau. Hij is de wegbereider geweest voor de 20e-eeuwse kunst in Nederland, doordat hij als eerste beeldhouwer een monumentale, symbolistische stijl van strakke lijnen en heldere vlakken ontwikkelde.

 

 

 

 

                               De maskers zijn niet groot, ter referentie de tentoonstellingsgids: 17 cm hoog

 

 

 

 

 

Tentoonstelling Labor et Ars, met werk van Joseph Mendes da Costa en Joost van den Toorn

 

Museum Beelden aan Zee, voorjaar 2015

 

Foto’s: maart en april 2015

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

 

Startpagina Joseph Mendes da Costa & Joost van den Toorn