Balzac

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Balzac door Auguste Rodin, 1897

 

                                                                                                                                                     boven: 2013,

                                                                                                                                                                      onder: 2006

 

 

 

Monstrum en meesterwerk

 

Honoré de Balzac (1799-1850) was een beroemd romanschrijver. Rodin maakte als eerbetoon voor de auteur het standbeeld, hij kreeg de opdracht in 1891. Rodin documenteerde zich uitvoerig. Van de vroegere kleermaker van Balzac kreeg hij zijn maten, hij bekeek alle bestaande portretstudies en vervaardigde studies van de schrijver staand, naakt en in monnikspij of kamerjas; de schrijver droeg vaak deze kleding als hij werkte.

 

Rodin: “Niets van alles dat ik tot nu toe gemaakt heb, heeft mij zo bevredigd, want niets heeft mij tot dusver zoveel gekost, niets beeldt zo innig de kwintesses uit van wat ik als de geheime wet van mijn kunst beschouw.”

 

In 1898 werd het beeld tentoongesteld en prompt door de gevestigde orde afgewezen als te onconventioneel. Het was te ruw, te onafgewekt, een monstrum was het oordeel; op grond van ‘onvoldoende artistieke kwaliteiten’ werd het niet geaccepteerd door het stadsbestuur van Parijs. Enkele kwalificaties: kolenzak, pinguïn, vormenloze larve, foetus. Latere kunstenaars waaronder Picasso gaven een ander oordeel: ‘meesterwerk’.

 

 

 

 

                                                                                                                                                                                           Foto: 2006

 

De kern

 

Rodin reageerde op de afwijzing met: “Als de waarheid moet sterven, dan wordt mijn Balzac door de komende generaties aan stukken geslagen. Maar als de waarheid onvergankelijk is, voorspel ik dat mijn beeldhouwwerk zijn weg zal vinden. Dit werk, waar men om gelachen heeft, dat men met alle middelen bespot heeft omdat men het niet kon vernietigen, dat is de kern van mijn leven waar mijn hele esthetiek om draait. Vanaf de dag dat ik het ontworpen had, was ik een ander mens.”

 

 

                                                                                                                                                                                           Foto: 2013

 

 

 

 

Afgietsels

 

Rodin hield het beeld, hoewel er zich kopers aandienden. Pas na zijn dood zijn er twee afgietsels gemaakt waarvan er een naar Antwerpen ging en een in 1939 in Parijs werd gezet. De Franse staat bezit de nalatenschap van Rodin en van de gipsen beelden waren maximaal zes afgietsels toegestaan. In Parijs staat inmiddels een tweede Balzac en Eindhoven heeft in 1966 het vijfde geautoriseerde beeld geplaatst. Het toegestane qoutum is opgerekt, anno 2014 bestaan er elf afgietsels.

 

 

 


 

Auguste Rodin (Fr. 1840-1917)

 

Wikipedia

 

Rodin introduceerde het schetsmatige in de beeldhouwkunst, kneedde het oppervlak van zijn beelden tot een eenheid van licht en schaduw. Daarmee sloot hij aan bij het impressionisme in de schilderkunst, en doorbrak de heersende conventies in de beeldhouwkunst. Het bracht hem grote waardering en totale afwijzing. Rodin wordt beschouwd als het vertrekpunt van de verschillende stromingen die opgang deden in het begin van de 20e eeuw, ofwel als de grondlegger van de moderne beeldhouwkunst. Zijn lijn werd verder voortgezet of men zette er zich juist tegen af. Maar de klassieke beeldhouwkunst had na hem afgedaan.

 

 

 

 

 

 


 

Van Abbemuseum, Eindhoven

 

Foto’s:  april 2006 en november 2013

 

 

Startpagina