Landarbeiders

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Landarbeider door Johan Polet, 1927

 

                                          gips

 

 

 

                                                                             Landarbeider, 1927; brons

 

 

 

 

  

Handgebaar

 

De arbeider maakt een specifiek hand-armgebaar: twee gestrekte vingers van de rechterhand, de middel- en ringvinger tegen elkaar, raken de schouder aan van de linkerarm die neerhangt met de handpalm naar buiten.

 

        

 

                        1925                                                  1927                                                    1931                   

 

        

 

                         1935                                                 1938                                                    ca 1955-60

 

Hetzelfde handgebaar met de twee gestrekte vingers liet Polet terugkeren in andere mannenbeelden: een textielarbeider (1925), Domela Nieuwenhuis (1931, linkerhand), Karel de Grote (1935), Hugo de Groot (1938) en een tuinder (ca 1955-60); het lijkt een soort handtekening.

 

Zegening, spreekgebaar, eed, zenuwaandoening

 

Er zijn verschillende betekenissen mogelijk voor het handgebaar. De Nederlandse paus Adrianus VI (1459-1523) toont op een portret van tijdgenoot Jan van Scorel dezelfde geste maar dan met opgestoken arm, het wordt in de beschrijvingen een zegenend gebaar genoemd.

 

                     

 

 vlnr :  Paus Adrianus VI door Jan van Scorel, detail van ‘Salvator Mundi’ uit het atelier van Da Vinci,

 ca 1500 en het spreekgebaar / eedaflegging

 

Wikipedia noemt de geheven hand met de wijs- en middelvinger naast elkaar gestrekt en de duim soms gevouwen over de naar binnen gebogen ringvinger en pink het spreekgebaar. Sprekers vroegen daarmee stilte en aandacht. Nu wordt het gebruikt bij het uitspreken van een eed. Johan Polet toont in zijn beelden het gebaar niet met opgeheven arm.

 

De handhouding zonder opgeheven arm kan een symptoom zijn van een zenuwaandoening: Ulnar claw (Wikipedia).

 

 

Detail van een portret van Da Vinci door (toegekend aan) Giovanni Ambrogio Figino

 

Leonardo da Vinci had mogelijk op latere leeftijd last van de aandoening. Antonio de Beatis bezocht in het gevolg van een kardinaal Da Vinci in 1517 en schreef in zijn reisdagboek:

 

"One cannot indeed expect any more good work from him as a certain paralysis has crippled his right hand... And although Messer Leonardo can no longer paint with the sweetness which was peculiar to him, he can still design and instruct others."

 

Tenslotte kan het een geheim gebaar zijn van een groepering.

 

              

 

 

 

 

 

                                Landarbeidster, 1927; gips

 

 

 

 

                                                                 Landarbeidster, 1927; brons

 

                                     De vrouw laat haar hand op de buik rusten, is ze zwanger?

 

Primitief

 

In een gesprek met Het Vaderland, 26 maart 1925, zei Polet: “Waarvoor moet er eigenlijk in Holland een beeldhouwkunst zijn? ’t Is heel aardig, dat sommigen van ons door de stad en zoo aan het werk gezet worden; maar je hebt dikwijls den indruk dat het voor ’t publiek zelf niet erg noodig is, en dat Holland op die manier nog beeldhouwkundiger schijnt dan ’t is, zoo van buiten aangeplakt beeldhouwkundig.

Ik heb nu die Industrie-arbeider gemaakt. Maar, als je nou werkelijk een arbeider wilt zien, dan moet je toch naar de groote mijnstreken en industrie-districten waar het menschelijk conflict veel grooter is. Holland is per slot een moeras. Ik zou het liefst ergens in Duitschland werken, denk ik, of misschien in Rusland, waar ze nog heelemaal primitief zijn.”

 

 

 

Johan Polet (1894-1971)

 

Wikipedia         

 

 

                   

 

                                                            Groot Nederland, 15 augustus 1943; door Nico de Haas

 

 

 

 

Tentoonstelling Johan Polet | beeldhouwer  in Museum MORE, Gorssel; herfst-winter 2018

 

Foto’s: oktober 2018

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

 

Startpagina Johan Polet