Ellipsoïde Ellipsoïde door Herman Makkink, 1994 De ellipsoide uit gebakken klei verbeeldt de wereld, de stalen ring de stad. Het beeld bestaat uit een grote uit klei gebakken ellipsoïde, voorzien
van longitudinale- en latitudinale lijnen en twee ingeboetseerde spiralen die
in tegengestelde richting gedraaid zijn. Op de ellipsoïde rust een grote
roestvrijstalen ring, voorzien van rijen vierkante raampjes zoals die ook in
het stadhuis voorkomen. De ring heeft te maken met de samenklontering van
mensen zoals die in steden voorkomt. In de vijver is een ovaal aan
opborrelend water. De fonteinovaal verbindt als het ware de aarde (in de vorm
van de ellipsoïde) en de stad (in de vorm van de ring) via het water en stelt
bovendien het beeld in verbinding met het gebouw. 2009 Het verhaal bij het ontwerp door Herman Makkink
Ruimte Sommigen van ons hebben
misschien vroeger als kind wel eens als afzender op een brief geschreven: de naam,
de straat, de plaats, de provincie en dan: Nederland, Europa, de Wereld, het
Heelal. Dit wijst misschien op het feit dat het voor kinderen duidelijker is
dan voor ons dat het niet alleen maar gaat om de tastbare dingen om ons heen.
Je zou soms denken dat zij meer in contact staan met een groter geheel,
waardoor de dingen om ons heen ook in een ander licht gezien kunnen worden:
geheimzinniger en grootser.
Ik ben bang dat later als volwassenen, velen van hen die kijk op de dingen een beetje kwijtraken. Maar toch weet ieder van ons, al is het soms in een flits, dat er niet alleen de alledaagse werkelijkheid bestaat waar we dag in dag uit mee te maken schijnen te hebben, maar ook de onmetelijke ruimte. We kunnen bijvoorbeeld ’s nachts buiten naar de sterrenhemel staren en ineens de oneindigheid ervaren van de koepel boven ons, waarin spiraalnevels, quasars, zwarte gaten en sterrenstelsels met elkaar wedijveren om ons onze nietigheid te doen beseffen.
Met deze onmetelijkheid van de ruimte om ons heen in gedachten heb ik geprobeerd in mijn ontwerp iets te laten zien van het feit dat een stad als Purmerend, hoe gecompliceerd als organisme deze stad ook moge zijn, aan een aardbol zit vastgekleefd, die op haar beurt in het heelal rondsuist, dat op zijn beurt met explosieve kracht aan het uitdijen is. Deze dingen zijn zo moeilijk te begrijpen dat ik alleen in een kort ogenblik er een intuitief gevoel bij kan hebben. Dit als inleiding bij het beeld dat ik ontworpen heb. 2006 Locatie Het is geen gemakkelijke
locatie, met die grote driehoekige vijver en dat gebouw, dat uit vele
horizontale stroken lijkt te bestaan. Gelukkig is daar de ronde uitbouw, waar
de afdeling stedebouw in gehuisvest zal worden, en is daar de as van de
diagonaal die langs de lange zwarte muur loopt. Langzamerhand werd het mij duidelijk dat de punt van de vijver die naar de straat wijst leeg is. Daar zou zich iets kunnen gaan afspelen, zodat de as van de lange zwarte muur een functie krijgt ook naar de straat en de vijver toe. Pas later ontdekte ik dat ik het beeld op subtiele wijze in verbinding met het gebouw kon brengen door het aanbrengen van een grote fonteinovaal in de vijver. Ellipsoïde Het meest in het oog
springende deel van het beeld is een grote, uit klei gebakken, ellipsoïde,
voorzien van longitudinale en latitudinale lijnen (net als de wereldbol) en
bovendien voorzien van twee ingeboetseerde spiralen die in tegengestelde
richting gedraaid zijn. Is het in wezen niet zo dat onze wereld een
afgeplatte vorm heeft, dus eigenlijkgeen bol is maar een ellipsoïde ? Op de
spiralen kom ik later terug.
Op deze ellipsoïde rust een grote roestvrij-stalen ring (gebogen en aan het einde omgezet), een ring die voorzien is van rijen vierkante raampjes zoals die ook in het stadhuis voorkomen. Deze ring heeft iets te maken met de samenklontering van mensen zoals die in steden voorkomt. Een stad werd altijd in de rondte omgeven door een stadswal zoals een kampement omgeven werd door een pallisade. We hebben dus nu de aarde gesymboliseerd door de ellipsoïde met daarop rustend de stad, vertegenwoordigd door de ring. Dan hebben we nog een grote ovaal onder het wateroppervlak, van waaruit kleine straaltjes water (door nippeltjes geperst) net boven het wateroppervlak uitkomen. Deze ellipbaan van spuitend water, die de hele vijver op rustige wijze beheerst, verbindt als het ware de aarde (in de vorm van de ellipsoïde) en de stad (in de vorm van de ring) via het water met het gebouw van het stadhuis.
2006 Spiraal Veel van mijn beelden hebben
iets schijnbaar achteloos. Het lijkt wel of ze daar toevallig terecht zijn
gekomen en deze grote ellipsoïde van gebakken klei lijkt wel toevallig in de
rechterpunt van de vijver terecht gekomen te zijn, waardoor hij een klein beetje
over het lagere looppad langs het water uitsteekt. De stadhuisbezoeker, op
weg naar de ingang van het gebouw, ziet dan ook meteen een grote spiraal die
in het oppervlak is geboetseerd. Wat betekent deze spiraal ?
Aan de andere zijde, zichtbaar vanuit het gebouw, bevindt zich nog een
spiraal in het oppervlak van de ellipsoïde die, bij nader onderzoek, in de
andere richting gedraaid is. Wat is de betekenis van deze twee spiralen ?
Nu zou ik, voor de uitleg hiervan, graag gebruik willen maken van een artikel dat ik las in het tijdschrift ‘Kunst en Museumjournaal’. Het stuk ging over kunst in de openbare ruimte, geschreven door de kunsthistoricus Cor Blok. Hij zegt: “We kunnen dingen om ons heen ervaren als betekenisvol zonder dat die betekenis al bij voorbaat aan die dingen is opgehangen. We leven in een omgeving die bevolkt wordt door tekens, maar als het gaat over de grotere maten, over de wereld als geheel, over het leven, het bestaan, dan laten tekens in de omgeving ons in de steek.”
Purmerend Wat heeft het zevengangige
labyrint te maken met Purmerend ? De Romeinse geschiedschrijver Herodotus beschrijft steden omgeven door zeven muren en zeven gangen. Bij het grondvesten van een nieuw te stichten stad zou een labyrint geploegd zijn langs de lijn waar de nieuwe stadswal zou verrijzen. Het teken heeft hier een magische functie gekregen. Er zijn ook theorieën waarin een verband zou bestaan tussen de zeven gangen van het labyrint en de bewegingen van de hemellichamen. En zo zijn we dan weer terug bij het stadhuis dat met mensen en al Europa vast zit en met wereldbol en al een ovale route beschrijft door het heelal dat op haar beurt weer in een voortdurende staat van explosie verkeert.
2001
Herman Makkink
(1937-2013) Wikipedia
www.hermanmakkink.com In 1971 had Makkink in zijn toenmalige woonplaats Londen zijn eerste solo-tentoonstelling in het Courtauld Institute of Art. In die tijd maakte hij furore met zijn erotische sculptuur Rocking Machine en zijn dansende, naakte Christusfiguren, Christ Unlimited, die Stanley Kubrick gebruikte in zijn film A Clockwork Orange. Hij werkte later, behalve in Nederland, in Engeland en Italië. In Nederland meldde o.a het Parool en de Volkskrant zijn overlijden, in Engeland kreeg hij drie maanden na zijn dood een postuum in The Telegraph. Stadhuis, Purmersteenweg, Purmerend Foto’s: zomer 2001, januari 2006, november 2009 Startpagina Buitenbeeldinbeeld |