|
Ondeugende liefde
Zittende Amor
door Étienne-Maurice Falconet,
1757
Medeplichtig In 1755 toonde de
beeldhouwer Falconet op een salon in Parijs een in klei uitgevoerd
ontwerp van een zittende amor of cupido. Het jochie was levensgroot en
schalks neergezet. Terwijl hij naar een pijl in zijn koker tast, legt hij
zijn vinger voor de lippen in een ‘stil, niets zeggen!’-gebaar. De kijker
wordt het gebeuren ingetrokken en medeplichtig gemaakt aan zijn voorgenomen
handeling. Amor heeft behalve een
volle pijlenkoker, alleen rozen naast zich liggen, een boog ontbreekt. Hij
betrekt niet alleen de kijker bij zijn geheimpje, hij is van plan een andere
persoon die ook vlakbij staat handmatig te treffen met zijn pijl en die ander
moet vooral niet gewaarschuwd worden. Ondeugend Samen voor het
beeld staan had misschien dezelfde betekenis als later met de jaarwisseling
samen onder een mistletoe of maretak staan: de ander mag dan straffeloos
gekust worden. Zoenen onder de maretak, en misschien ook onder de ogen van de
ondeugende Amor, brengt bovendien geluk en liefde.
Vermenigvuldiging Madame de
Pompadour zag het beeld en raakte gecharmeerd, ze vroeg de kunstenaar het
werk uit te voeren in marmer; in 1757 was het klaar. De Pompadour bleef
betoverd en bestelde een tweede. Ze zette het ene beeld in huis en het andere
in de tuin. Uiteindelijk maakte Falconet drie exemplaren, het origineel
staat in het Rijkmuseum, de andere twee in het Louvre en de Hermitage. De naamgeving van het beeld is divers. De
oorspronkelijke naam was Zittende Amor, maar al snel l’Amour Menaçant
-dreigende Amor-. De Pompadour veranderde de naam in l’Amour Silencieux -
zwijgende Amor-, maar die naam heeft het niet gered. De porseleinfabriek te Sèvres, opgericht met steun van de Pompadour, produceerde vanaf 1758 ongelimiteerd kopiën in een kleiner formaat. Genieten van de ondeugende liefde is tenslotte voor iedereen.
Het beeld draagt een
tekst van Voltaire: ‘Qui que
tu sois, voicy ton Maitre - Il l'est, le fut, ou le doit être’. “Wie je ook
bent, dit is je Meester – Hij is het, was het of zou het moeten zijn.” Étienne-Maurice Falconet (Fr. 1716-1791) Falconet werkte
in de Rococo-stijl. Naar Wikipedia: de Rococostijl belichaamde een
geraffineerd gevoel voor de kunsten in een samenleving die elegantie,
gekunsteldheid en luchthartige geestigheid hoog aansloeg. De stijlperiode had
zijn hoogtepunt van 1730-1760.
Rijksmuseum Amsterdam Foto’s: november 2013
Startpagina Buitenbeeldinbeeld Startpagina Beelden in het
Rijksmuseum |
