Tuinbeelden

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Herculessen door Jan Pieter van Baurscheit de Oude, ca 1700-1725

 

 

 

 

Lustplaets

 

De groep van vier tuinbeelden bestaat uit drie maal een scène met Hercules en een scène met Androclus. De sculpturen van Bentheimer zandsteen stonden in de tuin van de buitenplaats ‘Bosch en Hoven’, een ‘hofstede met huysinge en boomgaard’ bij Heemstede en zijn in 1925 aan het Rijksmuseum geschonken.

 

 

 

 

                     Bosch en Hoven, de Lustplaets van den Heere Jacob Alewijn Ghijzen; gravure van Hemdrik de Leth, circa 1730.

 

Links de beelden Androclus en de leeuw en Hercules met Hydra, rechts Hercules verslaat Cacus

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                                              Hydra

 

 

 

                                                                                        1763

 

Bosch en Hoven

 

Het Huis Bosch en Hoven te Heemstede werd vermoedelijk gebouwd in opdracht van Benjamin Dutry, heer van Haeften en bewindhebber van de Oost-Indische Compagnie, hij had de gronden gekocht in 1698. In 1722 deed hij het over aan zijn zoon die de toen nog naamloze buitenplaats in 1726 doorverkocht aan Jacob Alewijn Ghijsen. In 1793 werd de buitenplaats publiek verkocht en de naam die volgens bovenstaande gravure rond 1730 al bestond, werd via de verkoopakte officieel.

 

In 1921 werd het landgoed geveild na het overlijden van de eigenaresse weduwe Onderwater. Een familielid leidde een verslaggever welwillend rond en deze noteerde in het Haarlems Dagblad van 24 augustus:

 

 

De signatuur is PVB. I.F. het staat voor 'Pieter Van Baurscheit Inventor et Fecit' (bedenker en maker).

 

Het terrein werd verkaveld en het huis omgebouwd tot hotel-café-restaurant dat oktober 1924 failliet ging. De teloorgang ging daarop snel. Het leegstaande huis raakte in verval, werd door dieven gestript van al het bruikbaars als koper en lood en raakte door brand in 1933 haar dak kwijt. De ruïne (foto rechts in 1932) werd uiteindelijk in 1934 gesloopt.

 

 

De gedachte dat de beelden de Bijbelse krachtpatser Simson voorstelden, moet de journalist verteld zijn. Op de ‘Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst’ voor de provincie Noord-Holland uit 1921 komt ‘Het buiten Bosch-en-Hoven’ voor, met onder andere ‘vier zandsteenen beeldgroepen (Simson), gem. I.P.V. B(aurscheit)’.

 

 

 

      

 

                        Hercules met gebroken zuil                                                                               Hercules en de Hydra

 

 

      

 

                            Hercules verslaat Cacus                                                                                         Androclus en de leeuw

 

 

 

 

 

 

 

                 

 

                                    Buitenplaats ‘Bosch en Hoven’, rechts staat het beeld ‘Hercules verslaat Cacus’; ca 1730

                                                                             (detail van de gravure boven)

 

 

 

 

Jan Pieter van Baurscheit de Oude (1669-­1728)

 

Wikipedia

 

 

 

 

 

Androclus was een gevluchte slaaf, op vluchten stond de doodstraf. Hij school in een grot waar hij een leeuw aantrof met een grote doorn in zijn poot. De vrijheidzoeker bevrijdde het gewonde dier van de doorn en ze leefden verder samen, de leeuw gaf zijn weldoener de helft van zijn jachtbuit. Uiteindelijk werd Androclus toch gepakt en in het Colosseum voor de leeuwen geworpen. De dienstdoende leeuw verscheurde hem echter niet maar likte zijn hand, het was zijn huisleeuw. Het uitzinnige publiek eiste daarop hun vrijlating.

 

 

 

 

 

 

 

 

Rijksmuseum, Amsterdam

 

Foto’s: juli 2015

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

 

Startpagina Beelden in het Rijksmuseum