|
Verzet
Staakt! Staakt!
Staakt! door Truus Menger-Oversteegen, 2001
Februaristaking Met de oproep Staakt! Staakt! Staakt! werd 25 februari 1941 de Amsterdamse bevolking opgeroepen het werk neer te leggen omdat honderden joodse mannen op transport zouden gaan. Het verzet in de Zaanstreek riep ook op tot staken en duizenden arbeiders legden daarop het werk neer uit protest tegen de jodenvervolging door de nazi’s. Op 26 februari was de staking langs de Zaan op zijn top. In optocht trokken de stakers richting hoofdstad. Er viel daarbij een dode te betreuren omdat de moffen vanuit overvalwagens op de weerloze demonstranten schoten. De bezetter sloegen de staking hard neer. Zaandam kreeg een boete van een half miljoen gulden en de burgemeester werd ontslagen. Een avondklok werd ingesteld, na half negen mocht niemand de straat meer op.
Burgerprotest Op 26 februari 2001 werd de beeldengroep onthuld ter herinnering aan de bijdrage van de Zaanstreek aan de Februaristaking van 1941 bij de plek waar de demonstranten zich verzamelden. De beeldhouwer Truus Menger: "Ik heb een arbeider gemaakt die omstanders duidelijk maakt waarom deze bijzondere staking werd uitgeroepen. De Zaanse bevolking pikte het niet langer dat onze Joodse medeburgers werden weggevoerd. Ook was het een protest tegen de steeds wredere maatregelen van de nazi's tegen de burgerbevolking. Arbeiders, intellectuelen en kunstenaars stonden model voor mijn kleine beeldengroep. De plek is juist gekozen. vlakbij de Dam, op de balustrade van de Wilhelminabrug met zicht op de Zaan. Een prachtig decor voor mijn beeldje". De burgemeester van Wormerveer: “De beeldengroep verbeeldt op treffende wijze hoe de oproep tot staking weerklank vond en getuigt van de moed om uiting te geven aan solidariteit met onze joodse medeburgers. Een uitstekend gekozen plek ook zo aan de Zaan, die zich kriskras door de streek baant langs de talrijke fabrieken. In het noorden stroomt hij langs de karakteristieke Zaanwand van Wormer. Een plek waar in februari 1941 ook gestaakt werd tegen de nazi’s die zich steeds wreder opstelden tegen de burgerbevolking.”
Truus Menger-Oversteegen (1923-2016) Kunstenares Truus Oversteegen was actief in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met Hannie Schaft (‘het meisje met het rode haar’) heeft ze verschillende nazi’s geliquideerd. Na de oorlog heeft ze in opdracht verschillende oorlogsmonumenten gemaakt.
Wilhelminabrug, Zaandam Foto’s: november 2013
Beelden regio’s Zaanstreek en Waterland |
