|
Verzetsmonument
Bezinning door Theo van Reijn,
1948
Uit de Zaanse beeldenwijzer (2000): Voorafgaande aan de
onthulling werd het volgende geschreven:
|
De
figuur is gedacht uit haar overpeinzing ontwakend over het leed dat vele
inwoners van Zaandam is berokkend. De hand die aanvankelijk het hoofd
ondersteunde, is thans in vererende houding opgeheven. Met een blije
glimlach, het hoofd gericht naar de bloemen, herdenkt zij allen die vielen
en houdt ons voor: ‘Laat hen niet vergeefs gestorven zijn’.
|
De opgeheven hand kan ook als een afscheidsgroet gezien
worden, de tulpen als eerbetoon. Op het monument zijn de namen gegraveerd van
36 slachtoffers uit Zaandam die in de strijd tegen de bezetter zijn
omgekomen.
Het oorlogsmonument is enigszins moeizaam tot stand
gekomen. Uit ‘Sta een ogenblik stil ..Monumentenboek 1940|1945 (1980):
|
“De
kommissie in Zaandam, die wil komen tot een monument ter nagedachtenis aan
de Zaandamse gevallen illegale strijders, is licht teleurgesteld over het
eindbedrag van haar geldinzameling die wordt gehouden van 4 t/m 9 februari
1946: ‘Dit beantwoordde niet tenvolle aan de verwachtingen van de
commissie, hoewel hierbij niet uit het oog mag worden verloren, dat voor
een inzameling als deze geen grote reclamecampagne kon en mocht worden op
touw gezet. Tevens werd de inzameling na de geldsanering gehouden.’ De giften
varieerden van f 0,10 tot f 400,- “
|
Opmerkelijk is het vandalisme relatief kort na de
beëindiging van de oorlog. Op 4 september 1961 staat in De Waarheid dat het monument omgetrokken is maar dat het beeld
gelukkig onbeschadigd bleef. De verontwaardiging in Zaandam was groot
schrijft de krant. “De vandalen hebben hun werk in dichte mist gedaan en op
een uur dat alle omwonenden sliepen.”
Bezield realisme
Ter gelegenheid van zijn 65ste verjaardag kreeg beeldhouwer
Theo van Reijn in 1949 een tentoonstelling in het Frans Halsmuseum in
Haarlem. Het dagblad de Waarheid schreef een artikel;
enkele citaten:
|
|
Na het winnen van de Rome-prijs in 1911 studeerde de
jeugdigde van Reijn nog enkele jaren in Italië en Parijs, waarna hij in
1918 zijn eerste grote opdracht kreeg. [..] Uit deze abstract-symbolische
periode van de kunstenaar treffen wij ook enkele hoogtepunten van zijn
scheppingswerk aan: de diepzinnige bronzen ‘Denker’, en de verheven
‘Inspiratie’. Dit werk veroorzaakte bij zijn plaatsing in de grote zaal in
het
|
|
Stadhuis te Haarlem in 1926 zoveel beweging, dat het
beeld naar een van de gangen van het raadhuis werd verbannen!
Na 1926 laat van Reijn, onder invloed van de Franse beeldhouwers
Despiau en Maillol de strakke stylering varen en ontwikkelt zijn stijl
uiteindelijk tot een bezield realisme. In de laatste tijd ontving de
beeldhouwer enige opdrachten voor oorlogsmonumenten.
|
Theo van Reijn (1884-1954)
Wikipedia
Verzetsplantsoen aan de A.F. de Savornin Lohmanstraat,
Zaandam
Foto’s: november
2013
Startpagina
Beelden regio’s Zaanstreek en Waterland
|