|
Telefooncel
Buste van Stalin met haring door
Vitaly Komar & Alexander Melamid, 1986
Vrouwen- en haringliefhebber Stalin met haring in de hoerige telefooncel is het eerste werk van de kunstenaars in de openbare ruimte. In eerste instantie was de standplaats van cel type TE256 in de Geleenstaat in de roze buurt. De kunstenaars plaatsten Stalins buste op donkerrood fluweel en in gezelschap van een oubollig burgerlijk schemerlampje en een haring. Kortom, Stalin zat er in zijn ‘hotelkamertje’ tussen zijn grootste liefhebberijen: hoeren en haring, het eten van de vis zou potentieverhogend werken. Eigenlijk hoorde de buste volgens de kunstenaars iedere dag verse haring te krijgen, maar om praktische redenen ligt er een plastic exemplaar. Het werk is bedoeld als ironisch commentaar op een complexe wereld, het verwijst naar de macht en het burgerlijke en is een aanklacht tegen het communisme. De dictator, man van staal en vrouwenliefhebber, is hier gevangen gezet in zijn beperkte wereldje. De telefooncel maakte veel los bij het publiek, ook
vandalisme. Het kunstwerk werd
bespot en al snel sneuvelden de ruiten. Uiteindelijk verwerd het tot een
afvalbak en urinoir. In 2002 verhuisde het werk daarom naar de statige
Statenbuurt, tot afgrijzen van omwonenden, maar inmiddels is men aan het werk
gewend.
Vitaly Komar en Alexander Melamid (resp. 1943 en 1945) Eind jaren zestig
werden de twee vrienden tijdens hun opleiding aan de Academie in Moskou. In
het toenmalige Rusland begaven ze zich al buiten getrokken kaders. Ze leerden
heldhaftige portretten te schilderen van Stalin en robuuste arbeiders, maar
ze maakten hun eigen pop-art variant. Deze kunstvorm verhief alledaagse
dingen (zoals een soepblik) tot kunstobject; Komar en Melamid maakten juist
wat groot en belangrijk gevonden werd (zoals Stalin en het communisme)
onbelangrijk en klein in hun kunst. In 1977 zijn ze vanuit de Sovjet Unie via Israël geëmigreerd naar New York. In 2003 is het duo na 36 jaar samenwerking uit elkaar gegaan.
Den Haag, Eisenhowerlaan, bij het Gemeentemuseum Foto’s: februari 2012
|
